Het is hommeles in loopbaanland. Het loopbaancentrum Talenttester past blijkbaar bedenkelijke praktijken toe bij het adviseren van hun cliënten. De schedelmaat, hoe je neus en oren erbij staan, bepaalt volgens hen hoe je best je carriere vormgeeft. En wij die dachten dat de edele kunst van de frenologie al ergens in de jaren dertig als wetenschappelijke nonsens werd ontmaskerd. Kwakzalverij, kopten de kranten terecht.
In dit verhaal zijn er maar liefst drie gedupeerden. Er is de Vlaamse belastingbetaler wiens geld verkwanseld wordt aan pseudo-wetenschappelijk tijdverdrijf. Er is ook de werknemer die niet alleen tijd verspilt aan een loopbaanbegeleiding waar hij weinig aan heeft, maar die ook nog eens zijn recht op loopbaanbegeleiding kwijt is. Je kan immers maar om de zes jaar voor 8 uur loopbaancheques aanvragen. En tenslotte zijn er ook de vele goed werkende loopbaancentra die hiermee te kijk worden gezet en wiens moeizaam opgebouwde reputatie besmeurd dreigt te worden.
Vanuit de ABVV loopbaanbegeleiding zien we elke dag de meerwaarde die loopbaanbegeleiding kan betekenen voor werknemers.
Vanuit de ABVV loopbaanbegeleiding zien we elke dag de meerwaarde die loopbaanbegeleiding kan betekenen voor werknemers. Of het nu gaat om wie problemen heeft met de leidinggevende, wie uitgekeken is op zijn of haar job, wie toch nog eens een gooi wil doen naar die droomjob, wie zichzelf wil verbeteren, wie gewoon zijn marktwaarde eens wil inschatten of wie iets wil doen aan die nakende burnout, … allemaal hebben ze baat bij een bezoek aan de loopbaanbegeleider. En hoe langer hoe meer, want in de snel veranderende, gedigitaliseerde arbeidsmarkt van vandaag en morgen wordt je eigen weg vinden er niet noodzakelijk eenvoudiger op.
Smeerolie voor de arbeidsmarkt
Net als de aanleiding en de problemen die werknemers ervaren, zijn ook de uitkomsten van loopbaanbegeleiding divers. Bijscholing, van job veranderen, een volledige omscholing, een eigen zaak starten, … het kan allemaal. Maar net zo goed zijn er heel veel mensen die na afloop helemaal niet van job veranderen maar die zich beter voelen in de huidige job, die zichzelf beter hebben leren inschatten of die beter gewapend zijn om problemen op de werkvloer aan te pakken. Loopbaanbegeleiding is zo niet alleen een tool die werknemers versterkt, maar ook smeerolie voor de arbeidsmarkt.
Dat Talenttester met dit soort praktijken een erkenning kreeg, is dan ook een erg kwalijke zaak.
Dat Talenttester met dit soort praktijken een erkenning kreeg, is dan ook een erg kwalijke zaak. Veel mensen hebben nog steeds schroom om hulp te zoeken bij hun loopbaanvragen, en dit soort verhalen bemoeilijkt alleen maar dat zij toch de stap zouden zetten.
Ongetwijfeld ligt een verkeerde inschatting bij de erkenning aan de basis. Dat er voor dit soort methodieken geen plaats is binnen de loopbaancheques lijkt nogal duidelijk. Toch moeten we ook kritisch durven kijken naar de regelgeving rond de loopbaancheques. Laat die misschien te veel gaten waar frenologen en andere kwakzalvers kunnen doorheenglippen?
Liberalisering
Tot 2013 werd er gewerkt met gesubsidieerde projecten die rechtstreeks gefinancierd werden door het Europees Sociaal Fonds. Vanaf 2013 kwam er de liberalisering van de markt en het systeem van de loopbaancheques. Die liberalisering heeft als voordeel gehad dat het bereik van loopbaanbegeleiding flink is toegenomen. Elk jaar vinden meer mensen de weg ernaartoe.
We stellen echter tegelijk vast dat het systeem vandaag te veel ruimte laat voor charlatans. En dat niet alleen op vlak van de methodiek, waarbij er al eens creatief omschreven activiteiten voor erkenning worden voorgelegd, maar bijvoorbeeld ook inzake het gebruik van schijnzelfstandigheid. Een centrum kan met onderaannemers werken, maar kan ook freelancers daarvoor inschakelen. Er zijn nu al voorbeelden van centra die een dure opleiding verkopen aan aspirant freelancers, die dan daarna cliënten toegeleid kunnen krijgen die ze op zelfstandige basis begeleiden. Winstgevend als model voor die centra, maar bedenkelijk voor wat de kwaliteit van de begeleiding en de arbeidsvoorwaarden van de begeleider betreft.
Daarnaast zijn er nog een heleboel eenmanszaakjes en kleine centra die een slapende erkenning hebben. Ze mogen loopbaanbegeleiding doen maar doen slechts een paar begeleidingen per jaar. Vaak bieden zij een totaal andere dienstverlening aan, maar wanneer de vraag van de cliënt ergens een link heeft met de arbeidsmarkt, kunnen ze die aanrekenen op een loopbaancheque.
Het grote aantal kleinere spelers zorgt er ook voor dat de controle moeilijker wordt.
Het grote aantal kleinere spelers zorgt er ook voor dat de controle moeilijker wordt. Voor VDAB kost het evenveel tijd om spelers te controleren die 5 cheques per jaar innen als het kost om centra te controleren die er 500 per jaar innen.
Oplossingen
Welke stappen kunnen er dan gezet worden om het systeem nog te verbeteren? We zien er drie.
- Laat het gewicht van de methodiek zwaarder doorwegen in de controles en verzeker dat VDAB de capaciteit/kennis heeft om deze methodiek te beoordelen. De minister (Philippe Muyters) heeft recent extra maatregelen getroffen om de controle op de erkenningen wat strenger te maken. Dat is een goede eerste stap.
- Versterk de controlecapaciteit bij VDAB. De explosie aan loopbaancentra zal anders moeilijk bij te houden zijn.
- Leg een drempel op die een minimum aantal begeleidingen per jaar vooropstelt. Voor starters kan er een groeitraject worden afgesproken.
Want laat u vooral niet ontmoedigen door de kwakzalvers. Loopbaanbegeleiding is meer dan de moeite.
Met een paar eenvoudige ingrepen kunnen we zo de uitwassen van het systeem aanpakken, zonder het kind met het badwater weg te gooien. Want laat u vooral niet ontmoedigen door de kwakzalvers. Loopbaanbegeleiding is meer dan de moeite. En alvast bij ABVV loopbaanbegeleiding kijken we naar uw loopbaan, niet naar uw schedelmaat.
Heb je zelf een loopbaanvraag? Aarzel niet en contacteer ons via http://www.abvvloopbaanbegeleiding.be/ of loopbaanbegeleiding@vlaamsabvv.be.
