Het allereerste wapenfeit van de nieuwe Vlaamse regering is een feit. Vandaag wordt het programmadecreet goedgekeurd. Wat betekent dat voor ieder van ons? Een factuur van bijna 1 miljard in uw brievenbus.
Vandaag al is de kinderbijslag in Vlaanderen lager dan die in Wallonië en Brussel
Zo’n 981 miljoen euro kosten ze ons tegen 2024, de maatregelen die de Vlaamse Regering er vandaag op een drafje doorjaagt. De sociale partners kregen welgeteld 10 dagen om over zo’n omvangrijk en belangrijk decreet advies te verlenen. Het zal niet verbazen dat de kritiek dan ook hard is: een programmadecreet is niet geschikt om dermate grondige hervormingen door te voeren en het is ongehoord dat dit allemaal via een spoedprocedure moet gebeuren.
Wat zit er zoal in dit decreet en wat gaat het u kosten?
Van volgende maatregelen komt de factuur rechtstreeks in uw brievenbus. Ze gaan over belastingen die zullen verhogen of tegemoetkomingen die afgeschaft worden.
- Niet indexering van de kinderbijslag vanaf het derde kind
- Factuur: 107 miljoen euro
Dit is woordbreuk. De vorige regering beloofde dat niemand in het oude systeem zou verliezen. (zie hier of hier of hier) Vandaag al is de kinderbijslag in Vlaanderen lager dan die in Wallonië en Brussel. Met deze maatregel worden kwetsbare gezinnen getroffen. De kinderbijslag moet een wapen zijn tegen kinderarmoede, maar deze regering laadt het met losse flodders.
- Vermindering fiscale aftrek dienstencheques en PWA-cheques
- Factuur: 70 miljoen
Slechts 41% van de Vlaamse huishoudhulpen ziet zijn of haar job haalbaar tot het pensioen. Dat is 15% minder dan het Vlaamse gemiddelde.
Dit is een sluikse ingreep omdat je deze extra belasting pas zal voelen in de verrekening van je belastingaangifte. Dat er over de financiering van het systeem van de dienstencheques moet nagedacht worden is duidelijk maar in plaats van enkel te besparen zou men beter voor één keer aandacht hebben voor de loon- en arbeidsvoorwaarden van de poetshulpen. Daar zijn er echt middelen nodig. Een poetshulp heeft een precaire job. Ze hebben een laag loon (+/-11,50 euro/u), werken doorgaans deeltijds (gemiddeld 21 uur/week) en ervaren problemen met de werkdruk. Slechts 41% van de Vlaamse huishoudhulpen ziet zijn of haar job haalbaar tot het pensioen. Dat is 15% minder dan het Vlaamse gemiddelde.
- Afschaffing woonbonus
- Factuur: 328 miljoen
Van de 328 miljoen vloeit er zo 140 miljoen terug, maar dat geld gaat vooral van de middenklasse naar de meest kapitaalkrachtigen
Dit is een platte belastingverhoging en een hervorming zonder visie. De ingreep in de woonbonus zal op geen enkele manier het prangende probleem op de woningmarkt oplossen. Het is een gemiste kans om meer in te zetten op ondersteuning van eigenaars met lage inkomens en op meer sociale woningen.
De hervorming wordt een stukje gecompenseerd door de verlaging van de registratierechten, maar die komt vooral te goede aan wie de duurste huizen kan kopen. Van de 328 miljoen vloeit er zo 140 miljoen terug, maar dat geld gaat vooral van de middenklasse naar de meest kapitaalkrachtigen. Bovendien zal wie een tweede woning heeft via de federale regelgeving wel nog steeds een belastingvoordeel krijgen. In tegenstelling tot wie slechts 1 huis bezit.
De grootste ingreep op het vlak van besparingen bij de overheid is de beslissing om voor de gehele legislatuur geen indexering meer door te voeren van de werkingsmiddelen.
En wat met de indirecte factuur?
Het programmadecreet bevat ook een eerste flinke besparing op de dienstverlening van de overheid. Dat klinkt alsof dit dan zaken zijn die we als burger niet meer moeten betalen, maar helaas: via een omweg komt ook hier de factuur toch weer bij ons terecht.
Het programmadecreet bevat al een aantal specifieke ingrepen zoals een besparing op de subsidies voor het volwassenenonderwijs of de centra voor basiseducatie. Maar de grootste ingreep op het vlak van besparingen bij de overheid is de beslissing om voor de gehele legislatuur geen indexering meer door te voeren van de werkingsmiddelen.
Factuur: 256 miljoen.
Dat klinkt abstract en ver van ons bed, maar wat dat concreet gaat betekenen zal de komende jaren duidelijk worden. Dit gaat over minder gratis diensten, minder subsidies aan lokale verenigingen, langere wachttijden aan de loketten, minder inspectie van fraude, enzoverder enzovoort. Vroeg of laat komt de rekening hiervoor dus bij ons allemaal terecht.
Wij stellen al lang voor om met deze middelen werknemers sterker te maken in plaats van goedkoper.
Een tweede indirecte factuur zit in de vermindering van de RSZ-kortingen op de loonkost voor ouderen en voor laag- en middengeschoolden.
Factuur: 220 miljoen
Dit zijn dus hogere bijdragen die de werkgevers zullen moeten betalen. De RSZ-kortingen dienen om de kansen op een job te verhogen voor mensen die minder snel aangeworven worden. Dat deze maatregelen vandaag onvoldoende goed werken klopt, maar door ze gewoon te schrappen maak je de facto een pak werknemers, waaronder ouderen, duurder. Ook hier had men beter een visie uitgewerkt en een échte hervorming doorgevoerd. Wij stellen bijvoorbeeld al lang voor om met deze middelen werknemers sterker te maken in plaats van goedkoper. Dat kan door de bestaande kortingen te heroriënteren naar een stimulans voor arbeidsduurvermindering en een betere verhouding werk-privé, en door een koppeling te maken met de door de werkgever geleverde inspanningen inzake opleiding van de mensen.
