Ayoubi – expert welzijn
De verschrikkelijk mooie migratie (en alles wat erna kwam)
Deze verschrikkelijk mooie podcast van Gabriella Adèr, voor de podcastfanaten onder ons ook bekend van ‘De Kasteelmoord’, ‘Mijn Kind de moordenaar’ en ‘Leven met de maffia’, is een echte aanrader om te beluisteren deze zomer. In de vierdelige podcastreeks probeert Gabriella een oud familieconflict te doorgronden tussen haar moeder en haar oudste oom. Ze komt tot de vaststelling dat de migratie van de familie in 1969, en de jaren die erop volgen, een grote impact heeft op het gezin van haar moeder. Langs de ene kant het gemis van hun oude thuis in Sicilië en langs de andere kant de cultuurshock in dat tijdsgewricht, van een Siciliaans bergdorpje naar de Rotterdamse havenwijk Feyenoord. Alhoewel de podcast vooral ingaat op de persoonlijke familiegeschiedenis van Gabriella, is er voldoende ruimte om ook andere mensen met een migratieachtergrond aan het woord te laten en enkele interessante perspectieven over migratie aan bod te laten komen. Zo houden we bijvoorbeeld, ook vandaag, weinig rekening met de impact van migratie op de achterblijvers. Moest je nog niet overtuigd zijn, door de muziekintermezzo’s en de beschrijvende vertelkracht van Gabriella waan je je meteen in Italië aan het zwembad met een limoncello in de hand. Buone vacanze!
Caro – expert arbeidsmarkt
Iedereen is moe. Niemand heeft tijd
Soms is een tip geven makkelijk. Lees de eerste alinea van het boek Werk is geen oplossing: ‘Altijd beschikbaar zijn voor werk, maar nooit zeker zijn van je uren. Ziek zijn, maar je niet ziek melden. Een nieuw project beginnen zonder te weten of er tijd en geld voor is. Erachter komen dat er eigenlijk geen tijd en geld is en daarom half werk leveren en je daar dan rot over voelen. Yoga proberen op een vrije avond om eindelijk van die stijve schouders af te komen, die te lang werken op een laptop veroorzaakt. Social media jutten om ‘in touch’ te zijn met ‘wat er speelt’ en waar nieuwe kansen zich voordoen. Afhankelijk zijn van ratings voor een volgende klus. Op het werk merken dat er wordt verwacht dat je meer doet, terwijl de school van de kinderen ook verwacht dat je er bent voor luizencontroles, een jaarlijkse schoonmaak, een thuisschooldag, een sportdag. Geloven dat werk je gelukkig gaat maken. Eten bij je ouders, omdat een opdrachtgever niet op tijd heeft betaald, je als zzp’er werkt en je al maximaal rood staat. Wachten op betalingen. Wachten op een nieuwe kans. Cadeaubonnen voor een kledingwinkel vragen voor je verjaardag, zodat je nieuwe zwarte broeken kunt kopen voor je 0 urenbaan in een café. Proberen te werken op een flexwerkplek, hoofdpijn krijgen, doorwerken. Geen kans zien om midden in een pandemie minder te werken. Altijd moe zijn. Altijd te weinig tijd hebben.’
Wellicht is niet alles wat je hierboven leest herkenbaar, maar Marguerite van den Berg, universitair hoofddocent sociologie aan de Universiteit van Amsterdam legt op een zeer toegankelijke manier bloot waar het neoliberale mantra van ‘ Jobs, jobs, jobs’ toe leidt in Nederland. Werk is hoe langer hoe minder emancipatorisch, buit uit en toch wordt dat als vanzelfsprekend bevonden. De auteur opent je de ogen dat de wijze waarop het werk vandaag wordt georganiseerd niet langer houdbaar is en hier collectief moet tegen worden geprotesteerd. Ze is de Karl Marx van onze tijd maar dan duizend keer leesbaarder en zeer herkenbaar. Ze roept op om het ‘werk neer te leggen’. Een geschikter boek voor de vakantie is er niet.
Wat ben je met werk als je er niet van kan leven?
Bij het aantreden van Vlaams minister van werk Jo Brouns liet hij zich het volgende ontvallen: ‘Een groep werklozen heeft gewoon pijn aan hun goesting’. Aan vacatures geen gebrek, maar werkzoekenden ‘willen’ gewoon niet, volgens hem en andere partijen. Er zijn verschillende factoren waarom werkzoekenden vandaag niet (allemaal) gelanceerd geraken op de arbeidsmarkt. Het klopt dat er veel banen zijn. Het is niet het gebrek aan werk dat vandaag een probleem vormt, wel het gebrek aan goedbetaald werk met goede arbeidsvoorwaarden. Dat is hét probleem.
Barbara Ehrenreich, een voormalig Amerikaanse journalist, beschreef meermaals hoe de kapitalistische samenleving werknemers in de Verenigde Staten van Amerika in de precariteit duwde. Wil je het dogma ‘beter een rotjob dan geen job’ doorbreken is haar bekendste boek Nickel and Dimed: On (Not) Getting By in America the way to go deze zomer. De neoliberale machinerie voelt zich zelfs zo aangevallen door haar boeken dat Nickel and Dimed doorheen de jaren in verschillende bibliotheken verwijderd werd wegens het verspreiden van ‘socialistisch opruiend gedachtegoed’.
Peter – expert mobiliteit en economie
“De Fietsrepubliek” (Pete Jordan)
Volgens het memorandum van de Vlaamse mobiliteitsraad kan de (elektrische) fiets een ware systeemswitch in onze mobiliteit veroorzaken. Wat dat zoal kan betekenen, lezen we in De Fietsrepubliek. Daarin beschrijft Pete Jordan zijn ervaringen in Amsterdam, de fietshoofdstad van de wereld. Vanaf zijn eerste bezoek in 1972 toen hij meermaals nagenoeg omver werd gereden door onbeschoft roepende en agressief bellende fietsers (hij kende als Amerikaan het concept ‘fietspad’ niet en dacht ten onrechte dat fietsers zich het voetpad toe-eigenden), raakte hij geïntegreerd door de Amsterdammers (bij uitbreiding de Nederlanders) en hun relatie met de fiets. Hoe het in hun genen zit. Hoe het al terug gaat tot begin 20ste eeuw. Hoe al lang alle rangen en standen (ook het koningshuis) zich al fietsend verplaats(t)en. Hoe het lijkt alsof ze op hun stalen ros god noch gebod kennen (terwijl de overgrote meerderheid zich in de realiteit mooi aan de regeltjes houdt). Hoe de fiets van Amsterdam een unieke en leefbare wereldstad maakte. Om het met de woorden van een andere Amerikaan in het boek te zeggen: “De Nederlander is een moderne centaur, geboren als half mens, half fiets. Hij bezit twee voeten en twee wielen, een mond om mee te praten en een bel om zijn medecentauren te manen opzij te gaan.” Welkom in de Fietsrepubliek. Welkom in de systeemswitch fiets.
“Een Kleine Geschiedenis Van Bijna Alles” (Bill Bryson)
Tijdens de coronacrisis leerden we dat wetenschap ons kan redden. Maar ook dat wetenschappers niet altijd hetzelfde denken. Dat beide voorgaande stellingen van alle tijden zijn, toont Bill Bryson in zijn Een Kleine Geschiedenis Van Bijna Alles. Het heerlijke boek is weliswaar 20 jaar oud, maar zoveel is er de laatste tijd nu ook weer niet veranderd in de amusante geschiedenis van de wetenschap. Bryson beschrijft bacteriofagen, supernova’s, quarks, differentiaalrekeningen en transneptunische objecten op zo’n manier dat zelfs ik het begrijp, en koppelt er ook nog een leuk wist-je-datje aan vast. Maar vooral leert hij ons dat wetenschappers ook maar mensen zijn. Dat het cliché van de excentrieke professor niet zomaar een cliché is. Dat wetenschappers altijd 100% gelijk hebben, tot blijkt dat ze 100% fout waren. En dat we op een verdomd wonderlijke wereld wonen en dat hopelijk (als we ons verstand gebruiken en de wetenschap wat meer volgen) nog lang mogen doen.
Elisabeth – expert sociaal beleid en wonen
Luistertip: Woonspraak
De Woonzaak presenteert Woonspraak. Een maandelijkse podcast die de woonthematiek in Vlaanderen onder de loep neemt. Elke aflevering belicht een specifiek aspect van de wooncrisis en biedt inzichten vanuit verschillende perspectieven. Bewoners, academici en middenveldorganisaties komen aan het woord, waarbij ze dieper ingaan op de structurele wooncrisis die Vlaanderen treft. Ze zoeken meteen ook uit hoe een fundamenteel rechtvaardig woonbeleid er dan wel kan uitzien. In de eerste aflevering wordt ingegaan op woningbezit in Vlaanderen. Voor wie is een eigen woning nog mogelijk? Hoe komen woningprijzen tot stand? Bart van Opstal als notaris en woordvoerder van notaris.be, noodkoper Silke Vandervelden en hoogleraar Pascal De Decker gaan met elkaar in gesprek.
Je kunt de afleveringen beluisteren op Spotify, Apple en Google. Voor degenen die de voorkeur geven aan een visuele ervaring, is Woonspraak ook te bekijken op YouTube.
Sarah – expert onderwijs en diversiteit
Leesvoer
Deze keer tip ik jullie boeken die klaarliggen om te verslinden. Zo kijk ik uit naar zonnige dagen op een ligzetel met Alkibiades van Ilja Leonard Pfeijffer in de hand. Naar aanloop van de boeklancering gaf de schrijver een aantal mini-colleges, en die vond ik alvast heel interessant. De schrijver zelf omschrijft het als “een verhaal dat voor ons een reis door de tijd is naar de wereld van bijna tweeënhalf millennium geleden, toen steeds meer symptomen, die voor ons verontrustend herkenbaar zijn, begonnen te wijzen op het verval van de democratie en daadwerkelijk leidden tot de nederlaag van Athene.” Erg benieuwd dus!
Iets anders dat ik graag wil lezen deze zomer is geen fictie, maar een publicatie van professor Peter Scholten: ‘Mainstreaming versus vervreemding. Complexiteit en de dubbele werkelijkheid van migratie- en diveriteitsbeleid’. Zijn presentatie tijdens een van de commissies diversiteit van de SERV dit voorjaar was een absolute eye-opener, een echte aanrader die ik jullie niet wil onthouden. Laat die zomer maar komen.
Tip voor Q
“Als je een huisvrouw wil zijn, oké, maar dan wel op je eigen kosten.” Zo klonk het onlangs bij Open VLD bij monde van Vincent Van Quickenborne.
Best stoere taal. Alleen zoals wel eens vaker in het activeringsdiscours van politici het geval ook totaal naast de kwestie. Deze recent verschenen studie van het Steunpunt werk duidt de realiteit achter de grootse politieke uitspraken.
Van alle 25- tot 64-jarige huisvrouwen ontvangt 92,5% geen enkele vorm van uitkering. Hierbij wordt gekeken naar een RVA-uitkering, leefloon, uitkering wegens ziekte, arbeidsongeschiktheid of een beroeps – ziekte, inkomensvervangende tegemoetkoming aan personen met een handicap of een pensioen.
We dopen deze studie dan ook tot verplicht vakantieleesvoer voor liberale alfamannetjes.
