Het zijn harde tijden. Het coronavirus hakt niet alleen in op ons gezondheidssysteem en op de economie, maar ook gewoon op onze dagelijkse realiteit, gevoelens, angsten.
In dit soort tijden is solidariteit belangrijker dan ooit, en we zien ook vele voorbeelden daarvan spontaan opborrelen. Maar net zo goed is er ook veel ongerustheid en onbehagen, en beleeft iedereen de crisis een beetje vanuit zijn of haar eigen cocon. De media volgen is daarbij niet altijd even geruststellend.
Solidariteit begint met begrip voor elkaars situatie. Daarom hebben de ABVV-experten hun oor te luisteren gelegd bij de experten van de werkvloer: de delegees en secretarissen die vandaag overspoeld worden met vragen en noodkreten. Zo proberen we een blik te bieden op wat deze crisis teweegbrengt en op de problemen waarmee mensen in allerlei beroepen en posities vandaag geconfronteerd worden, vaak vanuit zeer verschillende invalshoeken, maar met één gemeenschappelijke vijand. Hoe meer we van elkaar beseffen in welke realiteit we leven, hoe beter we zullen kunnen samenwerken om de uitweg te vinden.
Naarmate we verhalen binnenkrijgen, zullen we ze hier brengen. Vandaag zijn dat: de buschauffeur, de kapper, de werknemer in de chemie, de leerling in duaal leren en de werknemer met een bijberoep.
De buschauffeur: een vlag die meer ladingen dekt.
De term ‘buschauffeur’ dekt eigenlijk verschillende beroepen. Je hebt buschauffeurs die rijden in het kader van het openbaar vervoer, maar ook autocarchauffeurs die andere, commerciële ritten doen en tenslotte ook chauffeurs van schoolbussen.
De chauffeurs van de lijnbussen moeten aan de slag blijven. Zij zorgen er immers voor dat heel wat mensen die noodzakelijke verplaatsingen moeten doen, geraken waar ze moeten zijn. De meeste vragen en klachten gingen hier aanvankelijk over een tekort aan beschermingsmaatregelen. Zo was er bijvoorbeeld ook hier te weinig ontsmettingsmiddel en handgel ter beschikking. Ondertussen is dat probleem al voor een stuk opgelost. Toch blijft het voor velen niet zo eenvoudig en zijn er zorgen over de veiligheid. Je zal maar op de radio horen hoe het gebruik van het openbaar vervoer wordt afgeraden, terwijl het jouw job is om het elke dag te laten rijden.
Soms worden de linten die gebruikt worden om afstand te verzekeren zelfs gewoon kapotgetrokken om dichterbij te komen en aan de chauffeur iets te vragen.
Ook blijft de houding van sommige passagiers echt een probleem, vooral als het gaat over geen afstand willen houden van elkaar en van de chauffeur. Soms worden de linten die gebruikt worden om afstand te verzekeren zelfs gewoon kapotgetrokken om dichterbij te komen en aan de chauffeur iets te vragen.
Bij de autocarchauffeurs horen we heel andere klachten. Daar zien we net dat het aantal ritten sterk terugvalt omdat alle reizen en uitstappen geannuleerd worden. Normaal gezien begint voor hen het drukke seizoen vanaf maart en dat is ook de periode waarin ze veel inkomsten binnen krijgen. Bij deze mensen is er dus vooral een grote bezorgdheid om hoe ze rekeningen gaan kunnen betalen. De schoolbuschauffeurs zijn dan weer vaak halftijds tewerkgesteld en zitten in een extra precaire positie.
De kapper: hoe essentieel is uw coupe?
Viroloog Marc Van Ranst zei het al, het is onmogelijk om vanop de veilige afstand van 1,5 meter iemands haar te knippen. Toch is er heel wat discussie geweest over of kappers mochten openblijven of niet. Uiteraard is dat een belangrijk punt voor wie een kapperszaak heeft, maar er zijn ook heel wat kappers die in loondienst werken. Zij konden geen beroep doen op tijdelijke werkloosheid en kregen bovendien van hun baas wel eens te horen dat die wel wilde sluiten, maar dat het niet kon omdat er geen compensatie was voorzien voor kapperszaken. Bovendien zijn ook de klanten niet altijd even correct en vriendelijk, en dringen die wel eens aan om zeker de afspraak te laten doorgaan.
Het is onmogelijk om vanop de veilige afstand van 1,5 meter iemands haar te knippen.
Uiteindelijk kwam dan het bericht dat ook kapsalons een vergoeding krijgen ter compensatie van de economische schade (de hinderpremie) en wanneer de zaak sluit kunnen de werknemers beroep doen op economische werkloosheid. Bij voltooiing van deze blog kwam het nieuws binnen dat de regering ondertussen besliste (op aandringen van vakbonden, maar bijvoorbeeld ook Unizo) dat de kappers bovendien volledig moeten sluiten.
De werknemer in de chemie: iedereen gelijk voor de wet?
De scheikundesector werd geclassificeerd als essentiële sector. Dat wil zeggen dat wie er daar werkt aan de slag kan blijven omdat er levensnoodzakelijke zaken geproduceerd worden. Een voorbeeld daarvan zijn bestanddelen voor medicijnen.
Over die beslissing ontstond al gauw heel wat ongerustheid. Het is inderdaad niet zo moeilijk om bepaalde voorbeelden te bedenken van waar de scheikundesector een essentiële rol speelt.
Anderzijds zijn er ook heel wat beroepen en activiteiten waarvoor dat niet zo vanzelfsprekend is. De vraag wierp zich dus al snel op of de lijst met cruciale activiteiten niet te breed werd opgevat. Een kaarsenmaker, een parfumfabriek, verfproductie,…zijn die allemaal van levensbelang, of toch in die mate dat het het risico in het kader van de coronamaatregelen rechtvaardigt? En wat met specifieke functies binnen de verschillende bedrijven, neem nu de laborant versus de inpakker, is hun aanwezigheid tijdens de periode met voorzorgsmaatregelen allemaal even cruciaal? Dat zijn belangrijke vragen als je mensen maximaal wil beschermen tegen de risico’s en toch de meest cruciale activiteiten wil laten doorgaan.
Een kaarsenmaker, een parfumfabriek, verfproductie,…zijn die allemaal van levensbelang, of toch in die mate dat het het risico in het kader van de coronamaatregelen rechtvaardigt?
Bovendien betekent op de lijst van cruciale activiteiten staan ook dat werkgevers in principe niet verplicht zijn om de brede aanbevelingen te volgen, bijvoorbeeld die rond zo veel als mogelijk thuiswerk voorzien. En verder kunnen de beschermingsmiddelen, zoals mondmaskers en speciale kleding, die nu wordt voorzien voor bepaalde niet zo essentiële bedrijven in deze sector misschien beter elders ingezet worden, of zou er nagedacht kunnen worden over tijdelijke heroriëntering van de productieactiviteiten in functie van het bestrijden van de crisis. Het overleg over al die zaken is volop aan de gang en eenvoudig is het niet. De vakbonden besloten ondertussen om hun eisen kracht bij te zetten via een campagne onder hasthag #jobcruciaal.
De leerling duaal leren: naar de les op eigen risico?
In het systeem van duaal leren volgen leerlingen van het secundair onderwijs een gedeelte van de week les en combineren dat met leren op de werkvloer door te werken in een bedrijf en daar ook vaardigheden op te doen. Toen de coronamaatregelen verstrengd werden, werden de trajecten en stages echter opgeschort. Voor heel wat jongeren is dat geen fijn nieuws. Ze volgen het duaal leren vaak omdat ze sneller van de schoolbanken naar de arbeidsmarkt willen en zo’n uitstel is dan wel een streep door de rekening. Anderzijds zijn er natuurlijk ook heel wat bezorgdheden en wil men ook geen risico lopen.
Probleem is wel dat de schorsing niet opgaat voor de reeds aangehaalde cruciale sectoren. Daar kon men zelf beslissen of het duaal leren blijft doorgaan. In de scheikundesector is daarrond reeds een afspraak gemaakt: er komen momenteel geen leerlingen op de werkvloer. In de andere cruciale sectoren, zoals de zorg en de voeding, ligt die vraag nog open.
De werknemer met een bijberoep: twee keer geraakt?
Heel wat werknemers oefenen naast hun hoofdberoep ook een bijberoep uit op zelfstandige basis en ook zij zitten met vragen. Door de coronacrisis kan het voorvallen dat je in je hoofdberoep in economische werkloosheid terechtkomt, maar wel je bijberoep nog kan uitoefenen (bijvoorbeeld wanneer je dat van thuis uit kan doen). In dat geval kan je via je bijberoep misschien toch een deel van het loonverlies uit het hoofdberoep goedmaken. Om eventueel misbruik te voorkomen is er echter de algemene regel dat de inkomsten uit het bijberoep bepaalde grenzen niet mogen overstijgen en als ze dat wel doen wordt dit verrekend in de uitkering die de persoon krijgt voor tijdelijke werkloosheid. Ook mag je in principe niet werken in bijberoep op die dagen waarop je economisch werkloos bent.
Door de coronacrisis kan het voorvallen dat je in je hoofdberoep in economische werkloosheid terechtkomt, maar wel je bijberoep nog kan uitoefenen
Omwille van de uitzonderlijke omstandigheden worden deze regels echter momenteel tijdelijk opgeschort (of beter: tijdelijk niet gecontroleerd). Maar ook hier blijft er onzekerheid en is het bijvoorbeeld niet duidelijk of je niet achteraf alsnog een check op de inkomsten kan krijgen waardoor je toch nog een stuk van de uitkering zult moeten terugbetalen.
Wordt vervolgd…
Dit artikel kon alleen tot stand komen door de input van delegees en secretarissen. Hartelijk dank daarvoor!
Zoals gezegd zullen we naarmate de verhalen binnenkomen, proberen om meer beroepen in de kijker te brengen. Maar belangrijk om tot slot mee te geven, is dat achter elk van de vragen en moeilijkheden die je hier kan lezen ook mensen zitten die hard werken aan de oplossingen en de antwoorden. In ons geval zijn dat de vele medewerkers, delegees en secretarissen van de vakbond die tijdens deze storm druk in de weer zijn om mensen gerust te stellen, hun houvast te bieden, hun belangen te verdedigen en oplossingen te onderhandelen. Samen sterk!
Ben je werknemer of werkzoekende en heb je vragen over de gevolgen van de coronacrisis en -maatregelen voor jouw situatie? Dan vind je hier alvast een boel informatie verzameld:
http://www.abvv.be/-/corona-vragen-antwoorden
http://www.abvv.be/-/corona-werkzoekend-vragen-antwoorden
http://www.abvv.be/-/corona-tijdelijk-werkloos
http://www.abvv.be/-/aangepaste-abvv-dienstverlening
Als gevolg van de corona-crisis zijn ook de ABVV-kantoren gesloten. Achter gesloten deuren en op afstand loopt de essentiële dienstverlening echter verder. Onze medewerkers zetten alles op alles om de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen te verzekeren en juridische dossiers af te handelen.
Ook de vakbondswerking in bedrijven en ondernemingen loopt ondanks de crisis door: delegees en secretarissen blijven bereikbaar om problemen op de werkvloer snel op te lossen.
