De taxshift is zowat het paradepaardje van de huidige federale regering. Met deze taxshift zou er zuurstof in de economie geblazen worden, zou onze concurrentiepositie verbeteren en zouden er jobs, jobs, jobs komen.
In de feiten komt ‘de shift’ neer op inkomsten afbouwen en in ruil jobs beloven. Niet dat men geld over heeft, want om onze sociale zekerheid gefinancierd te houden heeft de overheid die bijdragen nodig. Men redeneert echter dat dat geld op deze manier beter besteed is en gezien moet worden als een investering. Klopt die redenering? Achter het ingewikkelde gespin en gegoochel over de taxshift, zitten een paar zeer eenvoudige cijfers die de realiteit bloot leggen. Rekent u even mee.
De taxshift is een duur beestje. Dat is een conclusie van recent onderzoek van vier economen van de KUL. De voorspelde jobgroei waar de federale regering zo graag mee uitpakt moet ernstig genuanceerd worden, zo zeggen ze. Niet alleen qua aantallen jobs, maar ook op vlak van welk aandeel daarvan nu echt te wijten is aan de taxshift. Daardoor zou de factuur wel eens heel duur kunnen uitvallen en is ze bovendien niet gedekt. Er zal nog heel wat geld gezocht moeten worden om de rekening te doen kloppen. De terugverdieneffecten zijn immers zeer beperkt en vooral zwakkere groepen als ouderen en werklozen dreigen erbij te verliezen.
80.000 euro per job
Een realistische schatting, zo concluderen de economen, is dat de taxshift tussen 2016 en 2020 zo’n 65.000 tot 92.000 jobs extra zou kunnen opleveren. Zou kunnen uiteraard, want wat vaak vergeten wordt is dat het gaat om voorspellingen. Wat wel zeker is, is het kostenplaatje: volgens de nationale bank 6,6 miljard en in de berekening van de KUL kan dit oplopen tot een slordige 7,5 miljard euro (na terugverdieneffecten).
Wat vaak vergeten wordt is dat het gaat om voorspellingen. Wat wel zeker is, is het kostenplaatje.
Als we uitgaan van de maximale jobaangroei in deze veronderstellingen, dan betekent dat een prijskaartje van maar liefst 80.000 euro per job. Dat is een fors bedrag, zeker aangezien het gaat over jobs in de privésector, die er toch prat op gaat dat zij in tegenstelling tot die dure jobs bij de overheid en het middenveld ‘niet gesubsidieerd’ zijn.
Alternatieven?
Kan dat geld niet beter ingezet worden? We denken van wel. En daarvoor moeten we het zelfs niet al te ver gaan zoeken. In een eerdere blog wezen we er al op dat het systeem van de dienstencheques wel wat bijsturing mag krijgen, maar dat het er alleszins wel in is geslaagd om voor heel veel mensen een witte job met sociale bescherming te creëren en tegelijk tegemoet te komen aan een maatschappelijke nood. Maar het is zo duur, mijnheer, is de kanttekening die daar steevast bij gemaakt wordt. Stel dat we verder zouden experimenteren met nieuwe activiteiten binnen het systeem van de dienstencheques, wat zou dat dan kosten in vergelijking met wat we in de taxshift pompen?
In tegenstelling tot de beperkte terugverdieneffecten die we daar vaststellen, leveren belastingcontroleurs wel aanzienlijk wat op voor de staatskas.
Wel, met een kost voor de Vlaamse overheid van 1,15 miljard voor 88.000 dienstenchequewerknemers komt dat neer op 13.068 euro per job. In het licht van wat de taxshift-jobs kosten, is dat zelfs goedkoop te noemen. In tegenstelling tot de beperkte terugverdieneffecten die we daar vaststellen, leveren belastingcontroleurs echter wel aanzienlijk wat op voor de staatskas.
Volgens de omstreden quota die minister Van Overtveldt zelf bepaald heeft, en die in het voorjaar nog uitlekten, wordt ernaar gestreefd dat elke controleur jaarlijks 250.000 euro int.
Toch blijkt het investeren in die inspectiediensten geen prioriteit voor deze regering. Integendeel, de kans op een belastingcontrole is op 3 jaar tijd gehalveerd en vorig jaar nog werd er aan de alarmbel getrokken omdat het aantal controleurs de afgelopen legislatuur drastisch werd verlaagd.
Ongedekte cheque
Toegegeven, de bovenstaande rekensommen zijn misschien wat eenvoudig en ongenuanceerd. Maar in het circus dat er rond de taxshift door de regering zelf wordt opgevoerd vallen ze niet uit de toon. In plaats van conjunctuureffecten te verhullen als beleid en vage schattingen als realiteit te presenteren, zou men beter een keer kijken naar wat echt werkt en daar dan in investeren.
In plaats van conjunctuureffecten te verhullen als beleid en vage schattingen als realiteit te presenteren, zou men beter een keer kijken naar wat echt werkt en daar dan in investeren.
Men geeft inkomsten zomaar weg, en doet dat voor als een goede investering, maar dat is de taxshift zeker niet. En telkens er voorstellen worden gedaan om aan directe jobcreatie te doen via de overheid of subsidiemechanismen krijgen we te horen dat daar geen geld voor is. De ongedekte cheque van de taxshift, bewijst dat dit een drogreden is.
